Ananas – wartości odżywcze i właściwości lecznicze

Ananas – właściwości

Ananas jadalny (Ananas comosus L.) stanowi cenne źródło składników odżywczych oraz związków o działaniu prozdrowotnym. Roślina ta należy do rodziny bromeliowatych i pochodzi z Ameryki Południowej. Owoce mogą osiągać masę nawet 5 kg! Największymi producentami ananasów są Kostaryka, Filipiny, Brazylia, Tajlandia i Indie. Ananas został sprowadzony do Europy z Gwadelupy przez Krzysztofa Kolumba.

Barwa dojrzałego miąższu owoców jest żółtawozielona przechodząca w pomarańczową. Ananas ma słodko-kwaśny smak, jest aromatyczny i soczysty. W składzie dominują cukry (13–17%). Owoc zawiera witaminy C, B1 i A. Główną substancją biologicznie aktywną, stosowaną także w kosmetologii, jest bromelaina, będąca mieszaniną enzymów proteolitycznych. Składnik ten występuje w łodygach, owocach i liściach. Bromelaina wykazuje aktywność proteolityczną, dzięki czemu ma zastosowanie w przemysłach kosmetycznym, farmaceutycznym i spożywczym.

Sok z ananasa wykazuje właściwości antybakteryjne, m.in. wobec bakterii Escherichia coli, Salmonelli oraz bakterii z rodzaju Streptococcus.

Ananas – wartość odżywcza

W tabeli przedstawiono wartość odżywczą owoców ananasa.

Ananas składa się głównie z wody, dlatego ma niską wartość energetyczną. Nie zawiera w ogóle tłuszczu. Charakteryzuje się stosunkowo wysoką zawartością cukrów. Indeks glikemiczny ananasa jest wysoki i wynosi 59. Z tego powodu osoby chore na cukrzycę powinny spożywać ten owoc z umiarem.

Ananas – właściwości lecznicze

Osadzanie się w ciele agregatów insuliny prowadzi do dysfunkcji wielu narządów. Zbadano skuteczność bromelainy owocowej z ananasa w zapobieganiu glikacji insuliny. Enzym ten wykazuje działanie hamujące wobec tego procesu.

Wysoki potencjał antyoksydacyjny sprawia, że ananas wykazuje działanie przeciwnowotworowe wobec raka piersi, płuc, jelita grubego, skóry i jajników. Ananas stosuje się w leczeniu infekcji układu oddechowego, wspomaganiu gojenia się ran i złamań oraz aby poprawić trawienie.

Bromelaina zawarta w tym owocu wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Dzięki temu może być stosowana w leczeniu obrzęków pourazowych. Spożycie 200 mg bromelainy wykazuje działanie podobne do niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W związku z tym ananasa wykorzystuje się także w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów oraz reumatoidalnej.

W przypadku infekcji, szczególnie połączonych z kaszlem, można zastosować płukanki gardła z ananasa. Pozwalają złagodzić dolegliwości i ułatwiają odkrztuszanie flegmy.

Działanie przeciwobrzękowe w połączeniu z właściwościami moczopędnymi wskazuje na zasadność zastosowania ananasa w zwalczaniu cellulitu wodnego. Warto zastosować w tym celu zarówno właściwe składniki diety, jak również preparaty stosowane zewnętrznie.

Zawartość wapnia, żelaza i manganu wpływa na poprawę stanu kośćca. Miedź oraz witamina C uczestniczą za to w budowie kolagenu – składnika skóry. Jeśli chcemy zadbać o piękną cerę, włosy i paznokcie, warto zajadać się ananasem.

Problemy z trawieniem, wzdęcia i zaparcia można złagodzić także przy pomocy ananasa. Bromelaina jest enzymem wspomagającym trawienie. Dodatkowo duża zwartość błonnika pozwala na złagodzenie zaparć.

Ananas – zastosowanie podczas odchudzania

Ananas wykazuje właściwości odchudzające. Wiążę się to z zawartością bromelainy, która przyśpiesza przemianę materii. Substancja ta ma właściwości oczyszczające – poprawia mikrokrążenie i wspomaga usuwanie nadmiaru płynów z organizmu. Zawarte w ananasie pektyny stanowią błonnik pokarmowy, który pęcznieje i wypełnia żołądek, daje uczucie sytości na długi czas. Dodatkowo wiąże substancje toksyczne, dzięki czemu ułatwia ich usuwanie z organizmu. Wymienione właściwości dotyczą tylko świeżego ananasa. Owoce w puszce zazwyczaj występują w cukrowej zalewie i dostarczają tylko pustych kalorii. Ananas może być dodatkiem do sałatek owocowych i koktajli. Świetnie sprawdza się też w połączeniu z mięsem kurczaka, w sosach słodko-kwaśnych lub w sałatce z tuńczykiem.

Ananas – ciekawostki

Podczas wyboru ananasa należy zwrócić uwagę przede wszystkim na zapach. Świeży i intensywny będzie świadczył o odpowiednim stopniu dojrzałości. Owoców nie należy przechowywać w lodówce – przez to szybciej się psują.

Bromelaina zawarta w ananasie wykorzystywana jest m.in. do zmiękczania mięsa, jako środek wspomagający gojenie ran, uznaje się go także za afrodyzjak. Szczypanie odczuwane po zjedzeniu ananasa wiąże się z działaniem proteolitycznym, ponieważ już w ustach zaczyna działać enzym trawienny obecny w owocu. Nie należy łączyć ananasa z lekami, ponieważ może to wpływać na ich działanie i wchłanialność. Najlepiej zachować minimum godzinę odstępu od przyjęcie farmaceutyków.

Ananas to owoc o wszechstronnych właściwościach. Wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, co pozwala zastosować go we wspomaganiu leczenia wielu chorób. Ze względu na niską kaloryczność i dodatkowe pobudzenie metabolizmu z powodzeniem sprawdza się jako składnik diet odchudzających.

mgr inż. Karolina Bednarowicz
Dietetyk, specjalista ds. suplementacji

Bibliografia
Das S., Bhattacharyya D., Destabilization of Human Insulin Fibrils by Peptides of Fruit Bromelain Derived From Ananas comosus (Pineapple), „Journal of Cellular Biochemistry” 2017, 118(12), 4881–4896.
Kargutkar S., Brijesh S., Anti-inflammatory evaluation and characterization of leaf extract of Ananas comosus, „Inflammopharmacology” 2017, 1.
Matagne A. et al., The proteolytic system of pineapple stems revisited: Purification and characterization of multiple catalytically active forms, „Phytochemistry” 2017, 138, 29–51.
Rahayu P., Agustina L., Tjandrawinata R., Tacorin, an extract from Ananas comosus stem, stimulates wound healing by modulating the expression of tumor necrosis factor α, transforming growth factor β and matrix metalloproteinase 2, „FEBS Open Bio” 2017, 7(7), 1017–1025.
Steinka I., Ocena zdolności hamowania wzrostu s. aureus przez soki pozyskane z ananasów i mandarynek, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2016, 49(4), 764–769.
Zielonka-Brzezicka J. et al., Wybrane owoce jako źródło cennych składników stosowanych w kosmetologii, „Postępy Fitoterapii” 2017, 18(2), 126–131.
Majewska M., Ananas nie tylko na odchudzanie. Właściwości bromelainy w ananasach, poradnikzdrowie.pl/diety/suplementy/ananas-nie-tylko-na-odchudzanie-wlasciwosci-bromelainy-w-ananasach_37460.html (8.11.2017).